Op 4 december bezocht journalist Peter Bruijns de ECI-centrale in Roermond. Afgelopen week stond in De Limburger een artikel waarin beschreven werd dat tijdens de Maas Cleanup, juriste Jessica den Outer, IVN en Boels Zanders Advocaten, met het idee kwamen om van de Maas een rechtspersoon te maken om de rivier te beschermen voor afvaldumping. Er wordt de komende tijd in Limburg een poging gedaan de Maas rechten toe te kennen, zodat vervuilers beter kunnen worden aangepakt. Thijs Belgers van visstandbeheercommissie Roerdal en tevens bestuurslid bij Sportvisserij Limburg werd hierdoor getriggerd.
“Niet alleen de rivier, maar ook haar bewoners, de vissen, zouden beter beschermd moeten worden”, legt Thijs Belgers uit. “Uiteraard zijn wij sportvissers erg ongerust over de huidige toestand van de Maas, die vervuild wordt door zwerfaval en regelmatige lozingen vanuit o.a. fabrieken en landbouw.” Sportvisserij Limburg zet zich in voor schone wateren en is bijvoorbeeld ook partner van de Maas Cleanup. In september werd door Maas Cleanup op één dag maar liefst 6000 kg afval uit het water gehaald. Daarnaast organiseert de federatie schoonmaakacties en helpen vele sportvissers als vrijwilliger mee om zwerfafval op te ruimen. Afval vervuilt niet alleen het land, maar ook de rivieren en beken en is schadelijk voor vissen en andere dieren.
Beschermen van vissen
“Maar ook de visstand wordt bij de jaarlijkse onderzoeken als zwaar onvoldoende beoordeeld. Sportvisserij Limburg zet zich, naast het behartigen van de belangen van sportvissers, ook in voor een goede visstand. Het is dan ook doodzonde dat vissen met zoveel migratieknelpunten en gevaren te maken krijgen. Niet alleen de Maas, maar ook haar zijwateren en haar haarvaten dienen beschermd te worden om enig effect te bereiken”, aldus Thijs Belgers. Hij nodigde de journalist uit voor een bezoek aan de vispassage bij de ECI-centrale om hem te voorzien van nog meer informatie die de nodige aandacht verdient en het uitgebreid te hebben over de desastreuze invloed die waterkrachtcentrales (WKC’s) op de visstand hebben.
Thijs Belgers geeft uitleg aan de journalist van De LimburgerAandacht voor gevaren waterkrachtturbines
Gids Thijs Belgers gaf op gepassioneerde wijze uitleg over de werking van de vistrap. In 2008 is de vistrap aangelegd met als doel vissen om de waterturbines heen te leiden, zodat ze niet worden beschadigd of zelfs gedood. Van 2008 tot 2014 heeft de VBC, samen met het waterschap, de monitoring van alle trekvissen uitgevoerd. Toen duidelijk was dat de vistrap goed werkt, heeft het waterschap het onderzoek en het beheer van de vistrap overgedragen aan de VBC. Sindsdien regelt Thijs met een klein groepje vrijwilligers de monitoring van o.a. zalmen en zeeforellen.
De vispassage bij de ECI-centrale
Als zalmen groot genoeg zijn, zwemmen ze via de Roer en de Maas naar de zee. Volwassen zalmen keren weer terug naar de Roer om te paaien. "De volwassen zalmen die wij vangen kunnen echter niet paaien in de Roer, omdat in Duitsland een aantal stuwen liggen die de zalmen niet kunnen passeren om hun paaigebieden te bereiken. Daarom brengen wij deze zalmen naar de Belgische zalmkwekerij in Érezée. Hier worden de zalmen in november afgestreken. Met de aldus gewonnen en bevruchte eitjes kweken wij zelf in onze kleine Duitse kwekerij in Obermaubach bij Düren. De broedjes zetten we vervolgens uit in de Roer en zijbeken", aldus Thijs Belgers. Door de vistrap kunnen deze vissen de centrale passeren. Ze worden er ook geteld.
Er zijn vanaf 2013 jaarlijks gemiddeld slechts 7 adulte zalmen die terugkeren, gevangen bij de ECI WKC. Dat is minder dan 0,1% ten opzichte van het aantal smolts dat stroomafwaarts trekt. “Dat is schandalig weinig”, zegt Thijs Belgers. “Met deze aantallen zijn op korte termijn geen zichzelf in stand houdende populaties te verwachten. Belangrijke knelpunten voor het herstel van de zalm op de Roer/Maas zijn onder meer: waterkwaliteitsparameters zoals (hoge) temperatuur, verontreinigingen, aalscholverpredatie, scheepvaart, maar vooral stuwen en waterkrachtcentrales die migratiebarrières vormen en schade aan vissen opleveren en de dreiging van het uitbreiden van het aantal WKC’s. De vissen kunnen vaak vispassages niet op tijd vinden en zwemmen dan maar van onderuit de turbines binnen. Met verwondingen, zoals op de onderstaande foto of zelfs de dood tot gevolg. Ondanks dat er internationaal steeds meer gegevens beschikbaar komen van dergelijke verwondingen of zelfs dode vissen, wordt dit gevaar nog steeds genegeerd en de sportvisserij maakt zich dan ook grote zorgen hierover.”
Zalm met grote schade aan zijn bek aangetroffen bij de ECI-centrale in Roermond
Dankzij de heldere en praktische uitleg van Thijs Belgers kon de journalist een goed beeld krijgen van de vistrap bij de ECI-centrale, de onderzoeken die hier plaatsvinden en het vrijwilligerswerk dat hierbij komt kijken. Het is immers een hele klus om het hele jaar door met vrijwilligers de vistrap te beheren en de trekvissen te monitoren.
Sportvisserij Limburg waardeerde het zeer dat de journalist interesse toonde voor het belang van het beschermen van vissen o.a. in de Limburgse wateren en de knelpunten die er liggen op het gebied van visstandbeheer en het bewaken van de waterkwaliteit. Hopelijk lezen we hier binnenkort ook een mooi artikel over in De Limburger.